SPC, inaczej statystyczne sterowanie procesem

Główny cel funkcjonowania przedsiębiorstw z każdej branży to wypracowywanie jak największych zysków. Środkiem umożliwiającym jego osiągnięcie jest dostarczenie klientom produktów bądź usług wysokiej jakości. Jak ją uzyskać? Jednym ze skutecznych sposobów, które na to pozwalają, jest zastosowanie strategii SPC (statystyczna kontrola procesu). Co to jest i na czym polega? Jakie narzędzia pomiarowe, metody i techniki sterowania wykorzystuje się w jej ramach? Kiedy i dlaczego warto się na nią zdecydować? Przeczytaj, by znaleźć odpowiedzi na te pytania.

Co to jest i na czym polega statystyczne sterowanie procesem (SPC)?

Podstawowymi założeniami tej koncepcji jest postrzeganie wyników przedsiębiorstwa jako rezultatu odbywających się w nim procesów. W zależności od różnych czynników ich przebieg może być inny, co jest niepożądane z punktu efektów działalności przedsiębiorstwa. Firmom dbającym o jakość zależy bowiem na uzyskaniu jak najlepszej powtarzalności uzyskiwanych wyników. Właśnie jej wypracowanie poprzez precyzyjną kontrolę i odpowiednie sterowanie statystyczne procesem jest główną ideą przyświecającą wdrożeniu SPC i stosowanych w jego ramach narzędzi.

Strategia bazuje na teorii, zgodnie z którą wraz ze wzrostem zmienności wykonywanych czynności rośnie też prawdopodobieństwo, że powstające na ich skutek produkty czy realizowane usługi będą odbiegać od przyjętych założeń, również pod względem jakościowym. A zatem im większa powtarzalność, tym lepszych rezultatów można oczekiwać. Statystyczne sterowanie procesem (SPC) i kontrola nad nim to skuteczne narzędzie do maksymalnego ograniczenia zmienności na dowolnym obszarze działalności przedsiębiorstwa.

Jak przebiega statystyczne sterowanie procesem?

Przyjęcie założenia, że produkcja to ciąg wzajemnie powiązanych ze sobą elementów, powoduje, że omawiana strategia skupia się nie na wyrobie końcowym (choć jej celem jest oczywiście jego jakość), lecz na procesach, które się na niego składają. SPC zakłada, że zmiany korzystniejsze, jeżeli dotyczą właśnie owych części składowych, a nie samych rezultatów. Takie podejście sprawia, że statystyczne sterowanie to narzędzie z powodzeniem służące do kontroli procedur wytwórczych w małych, średnich i dużych firmach z różnych branż.

Za pomocą metod i technik wchodzących w skład tej strategii możliwe jest identyfikowanie nieprawidłowości na różnych etapach produkcji poprzez wykrycie odchyłów od przyjętych norm. SPC usprawnia poszukiwanie i usuwanie przyczyn niezgodności w wytwarzanych produktach. Statystyczne sterowanie to efektywne narzędzie kontroli jakości w przedsiębiorstwach przemysłowych do wychwytywania niepożądanych czynników, które odbiegają od założeń firmy.

Jak przebiega wdrożenie i wykorzystanie tej strategii w praktyce? Oto poszczególne etapy:

• zdefiniowanie procesu, wyodrębnienie jego części składowych i określenie typu danych używanych w tym celu,
• sporządzenie kart kontrolnych,
• pozyskanie i analiza danych,
• wskazanie czynników mogących powodować zmienność w przebiegu procesu,
• usunięcie przyczyn obniżających powtarzalność.

SPC pozwala więc na kontrolę i zarazem sterowanie różnego rodzaju czynnościami zachodzącymi w przedsiębiorstwie. Dzięki tej strategii i stosowanym w jej ramach narzędzi statystycznych możliwe jest dokładne śledzenie oraz regulowanie przebiegających w firmie procedur i otrzymanie cennych informacji na ich temat. Jej prawidłowe wykorzystanie ułatwia uzyskanie stabilnej produkcji i oczekiwanych rezultatów prowadzonej działalności.

SPC w praktyce

Zadanie, z myślą o którym wdraża się SPC, polega zarówno na stałym wprowadzaniu kolejnych usprawnień w procesach, jak i przeciwdziałaniu występowaniu błędów. Tym samym statystyczne sterowanie zmniejsza prawdopodobieństwo niechcianych zdarzeń, które generują ryzyko występowania opóźnień i przestojów w produkcji, nieefektywnego wykorzystania materiałów oraz innego rodzaju usterek i nieprawidłowości. Kontrola procedur za pomocą narzędzi wchodzących w skład omawianej strategii to skuteczny sposób na optymalizację produkcji.

W statystycznym sterowaniu procesem bardzo ważna jest rzetelność w pozyskiwaniu danych, które służą do jego analizy i umożliwiają kontrolę. Przeważnie otrzymuje się je poprzez wykonywanie pomiarów w taki sposób, aby dało się wyodrębnić ich miarodajną próbkę. Istotne jest przeprowadzenie badań w identycznych czy bardzo podobnych warunkach i w jednakowych interwałach czasowych. Uzyskane takimi metodami informacje można wykorzystać do obiektywnej oceny stanu analizowanego procesu. Graficzną reprezentacją wyników są karty kontrolne, które należą do podstawowych narzędzi SPC.

Dlaczego warto stawiać na SPC?

Nie zapominaj, że statystyczne sterowanie jest często wykorzystywane w sektorze wielkonakładowej produkcji. Tam, gdzie wytwarza się znaczne ilości wyrobów o identycznych parametrach i właściwościach, zastosowanie tej strategii staje się szczególnie przydatne. Również wysoki stopień skomplikowania procesów w przedsiębiorstwie jest argumentem przeważającym za tym, żeby wdrożyć narzędzia SPC. Pamiętaj jednak, że nie zmienia to faktu, iż świetnie nadają się one także do prostej produkcji niskonakładowej.